Laurens van der Zee -- Dichter

Van 2003 tot 2010 hebben beeldend kunstenaar Mirjam Janse en ik een uitgeverij gehad, Uitgeverij Nestor. We brachten mooie, handgemaakte boekjes uit in oplagen van 100 tot 250. We zijn er mee gestopt toen we niet meer aan samenwerkingsprojecten toe kwamen. De website (door Bert Spin) hebben we bewaard. We zijn met de uitgeverij begonnen toen Mirjam eind 2002 in een galerie in De Pijp in Amsterdam twee bronzen beeldjes exposeerde en mij had gevraagd, daarbij een verhaal te schrijven. Die tekst is tussen de beelden geplaatst in een glazen kolom. Het ene beeld, een driebenig mannetje met een rode driepijpige broek, heette Nestor en het andere beeld, een vrouw met een blauw vlakje om haar middel, heette De Baadster. In het verhaal, aanvankelijk Wees er voor ons, Nestor geheten, bedacht ik een verbinding tussen beide figuren die de bezoekers en ons zelf erg aansprak. We zagen perspectief in het combineren van beeld en poëtische tekst en hebben er een uitgeverij voor opgericht onder de naam Uitgeverij Nestor - voor de mythe op ons dagelijks brood. Mirjam tekende het logo. Ons eerste boekje ging natuurlijk over deze Nestor. De titel werd Nestor - geen wonder. We hebben het gezet, gedrukt en ingenaaid bij de handdrukkerij van Niek Smaal in Wageningen, De Houtpers. Achterin het boekje plakten we een breibeschrijving van een driebenige broek door Eke Wijngaard, in hele kleine letters. Het boekje is uitverkocht. We hebben in 2003 de komst van al deze Nestors als volgt verwoord:

Mirjam Janse (Amsterdam) en Laurens van der Zee (Wageningen) hebben begin 2003 Uitgeverij Nestor V.O.F. opgericht. Nestor staat voor wijsheid maar ook voor eigenwijsheid. Hij ziet, en houdt niet zijn mond. Soms menen wij iets te zien. Het dagelijks leven lijkt zo vlak als een deur maar daarachter zie je de symboliek, de archetypen, de boodschap van sprookjes en mythen: altijd weer doen ze hun invloed gelden. Dus maken wij er boeken over. Kleinschalige, ambachtelijke producten. Combinaties van beeldende kunst en literatuur. Mooi om te zien, te voelen, te lezen, te hebben, te geven...

Nestor —geen wonder, handgedrukt bij De Houtpers in Wageningen, brengt twee bronzen van Mirjam Janse met een verbindend verhaal door Laurens van der Zee. De driebenige Nestor, geaard als geen ander, redt een baadster die een stukje water maar niet los kan krijgen. Oplage 150, formaat 13x17 cm (bxh), met breibeschrijving door Eke Wijngaard. Prijs € 10,- excl. € 2,- verzendkosten.

En dan nu eindelijk mijn verhaal en de afbeeldingen van de mooie bronzen van Mirjam plus de breibeschrijving door Eke.

Mirjam Janse

WEES ER VOOR ONS, NESTOR

“We willen hem Niet Storen noemen”, zei de vader, “hij ligt zó rustig in zijn wiegje”.
De beambte keek in zijn boek en zei dat Niet Storen er niet in stond. Wel Niels en Neel en Nestor. En zo werd de geboorte van Nestor verkondigd, want dat leek er nog het meest op als je’t snel zei. Nu was haast niet bepaald van toepassing op deze spruit. Alles ging op z’n gemakje, maar wel steeds de goede kant op. De kleine Nestor groeide al met al voorspoedig. Daarbij legde hij een merkwaardige rust aan de dag. Gehuild werd er zelden, en zodra het gesproken woord was uitgevonden was ’t ermee gedaan. Op school was ie een uitblinker, met gym helemaal, want hij kon wijdbeens over een evenwichtsbalk lopen.
“Geen wonder”, zeiden de kinderen, “met drie benen!”
Dat was thuis eigenlijk nooit zo opgevallen.
Moeder begon onmiddellijk aan een gebreide driepijpige broek. En een petje voor het peinzen. Vader paste Nestor’s fiets aan, hij zaagde de stang er vantussen met het gevolg dat de fiets inknakte. Zo ook het humeur van de zager. Een glimlach verscheen op Nestor’s lippen. Ergens vond hij het een raar idee dat ook zijn ouders chakra’s hadden maar als dat dan toch zo moest zijn dan kon ie niet anders dan inschatten dat het met de verlichting nog niet zo best gesteld was. Is nu echt voor deze mensen het gras minder groen en zijn er minder sterren aan de hemel? En vooral, zien ze dan helemaal niets groeien om zich heen? Voor Nestor was het leven vol licht en beweging. Hij zag vlammen rond mensen schieten, kleuren en energie. Bang was ie nooit, want met een anker tussen je benen bèn je niet bang. Je bènt alleen maar zonder meer. Dat is alles. Zoveel, dat je overhoudt.

Op een dag kwam die reserve goed van pas. Er was namelijk iets vreemds gebeurd. En ook al was het elders, toch wist hij er van. Hij had namelijk ergens in zijn broek een signaal ontvangen. Wat was het geval? Het was een warme dag dus de mensen gingen zwemmen. Onder hen een baadster, de vrouw van dit verhaal. Rustig baadde zij voort in een stille hoek, tot een groep jonge mannen met een bal in haar buurt kwam. “Zeven mooie jongens met smalle heupen en rood haar”, aldus een getuige.
Bij één mooie jongen met smalle heupen en rood haar kun je denken “mooi”.
Bij twee mooie jongens met smalle heupen en rood haar is “hmm” te denken.
Bij drie denk je wellicht “ai!” en bij vier misschien wel “help!”.
En bij zeven denk je dingen waarvan je niet wist dat je ze denken kon…
Maar onze baadster dacht Helemaal Niets.
Dat pikte de Kosmos niet. Hij hield zijn adem in en in het aldus ontstane vacuum bleef er precies ter hoogte van het tweede chakra een stuk water rond het lichaam van de baadster zitten. Met golfjes en al. En waar zij het water was uitgegaan zat een gat. Volgens kenners paste het precies als je de juffrouw er tussenuit dacht. Een puzzelaar meende te zien hoe de golfjes pasten. Zo waren er wel meer die dingen dachten, maar niemand die iets wist. Ondertussen stond de baadster te huilen achter de openslaande deuren want dat was de enige plek waar ze haar huis nog binnenkon. De politie kwam langs, de dokter kwam langs, en ook – heel slim – een kernfysicatheoreticus. Die liet een apparaat komen met veel stroom. Dat leek de anderen geen goed idee. “Nestor moet komen!”, zei tenslotte iemand. Maar die was al onderweg. Petje op, natuurlijk…

Laurens van der Zee, oktober 2002

Mirjam Janse

Eke Wijngaard